13 Şubat
[Bu kısım aslında 1951'de bu tarihte yazılmıştı.]
Savaş + Barış kıyaslanamaz bir deneyim; diğer okuduklarım: Christopher Caudwell'in Yanılsama ve Gerçeklik’i, Ernst Troeltsch, [Robert] Murray'den The Political Consequences of the Reformation [Islahatın Siyasal Sonuçları], Rilke'nin mektupları, Dewey'den mantık + Dostoyevski'nin [Edward] Carr biyografisi.
Rilke'den:
“…aşkta sürekli yetersiz, karar vermekte tereddütlü + ölüm karşısında acizsek, var olmak nasıl mümkün olsun?”
Ama varız + bunu doğruluyoruz. Şehvet hayatını olumluyoruz. Fakat, dahası var. Kişinin gerçek doğasından, yani hayvandan, id'den, dışarıdan empoze edilmiş kendine işkence eden bir vicdana, yani Freud'un deyişiyle süper egoya kaçtığı yok - Kierkegaard'ın dediği gibi, tam tersi geçerli. İnsan için doğal olan etik hassasiyetimiz + bundan canavara kaçarız; söylemek istediğim yalnızca zayıf, çıkarcı, umutsuz şehveti reddettiğim, ben canavar değilim, futiliteryan da olmayacağım. Kahramanı konu alan kişisel epikten, hayatımdan bile çok inandığım: yapmacıklığın + umutsuzluğun ötesinde özgürlük + aşkınlık bulunduğu. Kişi deneyimlemediği dünyaları bilebilir, hayata benzersiz bir karşılık verebilir, tümüyle güçlü + verimli bir iç dünya yaratabilir.
Fakat insan bütünlük + aşk hakikatini nasıl, ne zaman gerçekleştirebilir? Dönüşümlü beslemenin güvencesinden fazlasını denemeli. Şayet “hayat bütün oyukları + çentikleri ıstırap + avutulamaz dertler + can yakıcı kavrayışlar olan boş bir biçim, bir negatif kalıpsa, bu kalıbın dökümü... neşe, uzlaşma - en kusursuz + en kesin mutluluktur”.
Fakat nasıl korumalı + kararlı olmalı! İnsanı sanat alanının dışına, ölmekte olana, deliliğe taşır bu -ah, peki dışa dönük özgürlük, insan kalbinin devasa tasarrufu ölümden özgürlük, bu yararlı özgürlük nerede? Savaş çok yakın.
22 Haziran'da Queen Elizabeth'te rezervasyonumuz var.
syf•64—65
Susan Sontag
Yeniden Doğan
Günlükler ve Defterler (1947-1963)
Yayına Hazırlayan: David Rieff
Türkçesi: Begüm Kovulmaz
Agora Kitaplığı, 2013
[Bu kısım aslında 1951'de bu tarihte yazılmıştı.]
Savaş + Barış kıyaslanamaz bir deneyim; diğer okuduklarım: Christopher Caudwell'in Yanılsama ve Gerçeklik’i, Ernst Troeltsch, [Robert] Murray'den The Political Consequences of the Reformation [Islahatın Siyasal Sonuçları], Rilke'nin mektupları, Dewey'den mantık + Dostoyevski'nin [Edward] Carr biyografisi.
Rilke'den:
“…aşkta sürekli yetersiz, karar vermekte tereddütlü + ölüm karşısında acizsek, var olmak nasıl mümkün olsun?”
Ama varız + bunu doğruluyoruz. Şehvet hayatını olumluyoruz. Fakat, dahası var. Kişinin gerçek doğasından, yani hayvandan, id'den, dışarıdan empoze edilmiş kendine işkence eden bir vicdana, yani Freud'un deyişiyle süper egoya kaçtığı yok - Kierkegaard'ın dediği gibi, tam tersi geçerli. İnsan için doğal olan etik hassasiyetimiz + bundan canavara kaçarız; söylemek istediğim yalnızca zayıf, çıkarcı, umutsuz şehveti reddettiğim, ben canavar değilim, futiliteryan da olmayacağım. Kahramanı konu alan kişisel epikten, hayatımdan bile çok inandığım: yapmacıklığın + umutsuzluğun ötesinde özgürlük + aşkınlık bulunduğu. Kişi deneyimlemediği dünyaları bilebilir, hayata benzersiz bir karşılık verebilir, tümüyle güçlü + verimli bir iç dünya yaratabilir.
Fakat insan bütünlük + aşk hakikatini nasıl, ne zaman gerçekleştirebilir? Dönüşümlü beslemenin güvencesinden fazlasını denemeli. Şayet “hayat bütün oyukları + çentikleri ıstırap + avutulamaz dertler + can yakıcı kavrayışlar olan boş bir biçim, bir negatif kalıpsa, bu kalıbın dökümü... neşe, uzlaşma - en kusursuz + en kesin mutluluktur”.
Fakat nasıl korumalı + kararlı olmalı! İnsanı sanat alanının dışına, ölmekte olana, deliliğe taşır bu -ah, peki dışa dönük özgürlük, insan kalbinin devasa tasarrufu ölümden özgürlük, bu yararlı özgürlük nerede? Savaş çok yakın.
22 Haziran'da Queen Elizabeth'te rezervasyonumuz var.
syf•64—65
Susan Sontag
Yeniden Doğan
Günlükler ve Defterler (1947-1963)
Yayına Hazırlayan: David Rieff
Türkçesi: Begüm Kovulmaz
Agora Kitaplığı, 2013