sisifos söyleni – tabutmag forum
tinsel ya da toplumsal her türlü önyargıdan ne kadar uzak durursak duralım, bir ölçüde etkilerinde kalırız, hatta yaşayışımızı bunların en iyilerine (iyi ve kötü önyargılar vardır) uydururuz. böylece uyumsuz insan, gerçekten özgür olmamış olduğunu anlar. daha açık konuşmak gerekirse, umut ettiğim ölçüde, bana özgü bir gerçeğin, bir varoluş ya da yaratış biçiminin kaygısını duyduğum ölçüde, sonra yaşamımı düzenlediğim ve böylece onun bir anlamı olduğunu benimsediğini tanıtladığım ölçüde, kendime engeller yaratır, yaşamımı bu engellerin içine kapatırım. bende ancak tiksinti uyandıran ve şimdi iyice görüyorum, insan özgürlüğünü ciddiye almaktan başka bir şey yapmayan birçok kafa ve yürek memurunun yaptığını yapmış olurum.

uyumsuz şu noktada aydınlatıyor beni: yarın yoktur. bundan böyle derin özgürlüğümün ussal dayanağı bu işte. burada iki karşılaştırma yapacağım. önce gizemciler kendilerine verecek bir özgürlük bulurlar. tanrılarına gömülmekle, onun kurallarına boyun eğmekle, kendileri de gizliden gizliye özgür olurlar. kendiliğinden benimsenmiş tutsaklıkta derin bir bağımsızlık bulurlar. ama bu özgürlüğün anlamı nedir? her şeyden önce kendi kendilerine karşı kendilerini özgür buldukları, özgür olmaktan çok serbestliğe kavuştukları söylenebilir. aynı biçimde, tümüyle ölüme (burada en çok uyumsuzluk olarak alınan ölüme) yönelmiş uyumsuz insan, benliğinde billurlaşan tutkulu dikkatten başka her şeyden sıyrıldığını duyar. ortak kurallar karşısında bir özgürlük tadar. burada varlıkçı felsefenin başlangıç izleklerinin tüm değerini sakladıkları görülüyor. bilince dönüş, günlük uykunun dışına kaçış, uyumsuz özgürlüğün ilk adımlarını belirtir. ama amaçlanan varlıkçı din söylevi onunla birlikte de temelde bilinçten sıyrılan şu tinsel sıçramadır. aynı biçimde (ikinci karşılaştırmam bu), ilkçağ tutsakları da kendi kendilerinin değillerdi. ama kendilerini hiç sorumlu bulmamaktan başka bir şey olmayan özgürlüğü tanırlardı. ölümün de ezen, ama kurtaran, soylu romalı elleri vardır.

syf•64—65

albert camus
sisifos söyleni

türkçesi: tahsin yücel
can yayınları